اگر ماه نباشد چه اتفاقي براي زمين مي افتد؟

همان طور كه مي دانيد، ماه به دور زمين مي چرخد و طبق قانون نيوتن، دو جسم  زمين و ماه به علت جرم هاي بالا روي  حركت يكديگر تاثير مي گذارند. در اين مقاله مي خواهيم به اين فرضيه  رسيدگي كنيم كه تا چه حد ماه روي زمين تاثير دارد.

 ماه همواره يكي از مهم‌ترين مولفه‌هاي سازنده در ايجاد شرايط مناسب براي تكامل حيات در زمين به شمار مي رود، اما يافته‌هاي علمي اخير نشان مي‌دهد زمين آن قدرها هم كه تصور مي‌شده وابسته به وجود ماه نيست.

 ژاك لاسكار، ستاره شناس فرانسوي در سال ۱۹۹۳ با انجام محاسبات پيچيده رياضي به اين نتيجه رسيد كه وجود گرانش ماه در ثابت نگه داشتن انحراف محوري زمين حياتي است. انحراف محوري زمين در تعيين الگوي آب و هوايي نقش بسيار مهمي دارد و اگر دائم در حال تغيير باشد باعث بروز يك شرايط آب و هوايي بشدت متغير مي شود كه تبعات زيست محيطي آن آرامش ساكنان زمين را مختل خواهد كرد. 

لاسكار معتقد است ما زميني ها بسيار خوش اقبال هستيم كه قمري به اين بزرگي بالاي سرمان در آسمان داريم. هيچ كدام از سياره هاي سنگي منظومه شمسي از اين موهبت برخوردار نيستند. مريخ يا همان سياره سرخ دو ماه كوچك دارد كه با نام هاي فوبوس و دِيموس شناخته مي شوند. اين ها در واقع سيارك هايي بوده اند كه در مدار مريخ به دام افتاده و البته تأثير چنداني روي مريخ ندارند. از اين رو، انحراف محوري مريخ ميليون ها سال است كه مرتباً تغيير مي كند و حتي گاهي انحراف محور چرخشي آن به بزرگي حداقل ۴۵ درجه مي رسد. اما اين خوش اقبالي زميني ها در داشتن يك ماه منحصر به فرد فقط حاصل يك اتفاق بود. ۴٫۵ ميليارد سال پيش، يك سياره يا سيارك عظيم (تقريباً به اندازه مريخ) با زمين برخورد كرد و از خرده سنگ هاي حاصل از اين انفجار مهيب، ماه شكل گرفت. بر اساس فرضيه زمين كمياب، پيتر وارد و دونالد براونلي در كتابي با همين عنوان استدلال كردند كه فقط در سياره هاي بسيار معدودي همه چيز براي تكامل حيات مهياست. حال يافته هاي اخير حاكي از آن است كه بايد در تحليل هاي پيشين شك كرد.

جك ليسوئر از مركز تحقيقات آمِس ناسا، جيسن بارنز از دانشگاه آيداهو و جان چمبرز از موسسه علوم كارنِگي به اتفاق نشان دادند كه اگر ماه نبود چه اتفاقي براي زمين مي افتاد. پژوهشگران دريافتند در صورت نبود ماه فقط ده درجه به انحراف فعلي محور چرخشي زمين كه ۲۳٫۵ درجه است، اضافه خواهد شد. پژوهشگران گفته اند كه اگر زمين سريع تر مي چرخيد، مثلاً اين كه طول يك شبانه روز كمتر از ده ساعت مي شد يا جهت چرخش زمين برعكس مي شد، يعني اين كه خورشيد از مغرب طلوع و در مشرق غروب مي كرد، آن وقت زمين مي توانست از نيروي گرانشي ساير سيارات به ويژه مشتري استفاده كند و ديگر نيازي به ماه نداشت.

زمين هر ۲۴ ساعت يك بار به دور خود مي چرخد. بعد از اتفاقي كه به شكل گيري ماه منجر شد، زمين هر چهار يا پنج ساعت يك بار به دور خود مي چرخيد. اما سرعت چرخش آن به علت وجود ماه به تدريج كم شد. سرعت چرخش زمين پيش از شكل گيري ماه هنوز مشخص نيست، اما گمان مي رود كه حركت سريعي داشته و حتي گاهي جهت چرخش آن عوض مي شده است. در زمان پيدايش زمين اين برخورد اجرام سنگين بود كه بر جهت چرخش آن اثر گذاشت.

پژوهشگران معتقدند كه جهت چرخش بيشتر سيارات سنگي از غرب به شرق است، اما عده ديگري اظهار مي كنند بعضي سيارات سنگي در هر دو جهت مي چرخند و اين يعني تعداد سياراتي كه جهت چرخش آنها از شرق به غرب است كم نيست. پژوهشگران نتيجه گرفتند كه حيات در سيارات سنگي به وجود ماه وابسته نيست. حتي در بعضي موارد وجود يك ماه بزرگ مي تواند تبعات زيست محيطي فاجعه بار داشته باشد. يافته هاي اخير موقعيت جديدي را براي اختر زيست شناسان فراهم كرده تا در جستجوي سكونتگاه هاي فرازميني به موقعيت هاي جديدتري فكر كنند.